Weryfikacja ceny przez fiskus

Odpłatne zbycie lub świadczenie usług wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego wynikającego z uzyskanego przychodu. Podstawą jego obliczenia jest cena określona w umowie. Zdarza się więc, że strony umowy specjalnie zaniżają cenę, aby zapłacić mniejszy podatek. Mimo zasady swobody umów, takie działanie może być zakwestionowane przez organ podatkowy.
Jeżeli cena bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych została znacząco zaniżona (rzadziej zachodzi przypadek jej zawyżenia), to fiskus ma obowiązek prawidłowo ją określić, mając na uwadze wartość rynkową przedmiotu umowy, jej stanu, czasu i miejsca zbycia itp., i wyliczyć stosowny przychód. Następnie wzywa strony umowy do zmiany ceny lub wskazania przyczyny jej zaniżenia (zawyżenia). W przypadku braku reakcji stron na wezwanie, urząd skarbowy ponownie określi prawidłową cenę, ale tym razem z uwzględnieniem opinii biegłego. Warto mieć na uwadze, że jeżeli sam podatnik prawidłowo zadeklaruje przychód, tj. w wysokości wartości rynkowej przedmiotu umowy, mimo że inny wynika z ceny, to fiskus nie będzie uprawniony do jego wyliczenia.
W takiej sytuacji znalazła się pewna spółka, która sprzedała dwa bloki z kilkudziesięcioma mieszkaniami zakładowymi za ok. 500 000 zł innej spółce prowadzonej przez związki zawodowe. Tak niską cenę tłumaczono wyjątkowymi okolicznościami wynikającymi ze sprzedaży całych bloków i braku możliwości porównania takiej transakcji z innymi na rynku lokalnym. Urząd skarbowy nie uznawał takiej argumentacji, a sprawa ostatecznie skończyła się w NSA, który w dniu 14.11.br. oddalił dwie skargi kasacyjne spółki (sygn. akt.: II FSK 3930/17 i II FSK 3931/17).

AJ