„Polski Ład” – obciążenia fiskalne

Ustawa z dn. 29 października 2021 r. zwana przekornie „Polskim Ładem” (zmieniona – jeszcze nim weszła w życie – już trzykrotnie) spędza sen z powiek księgowym, prawnikom i przedsiębiorcom. Jej obszerność oraz niezwykle krótkie, wręcz symboliczne vacatio legis potęgują obraz chaosu legislacyjnego. Obecnie, obliczenie obciążeń skarbowo-zusowskich przedsiębiorcy, wymaga pogłębionych analiz i wyliczeń.

Dla Państwa wygody przygotowaliśmy opracowanie, składające się
z dwóch części. Pierwsza – to skrótowe omówienie obciążeń fiskalnych oraz druga - zestawienie (w formie tabel) ilustrujące te obciążenia na konkretnych przykładach (przy różnych wysokościach – przychodu, kosztów i dochodu). Dziś zamieszczamy pierwszą część – omówienie. W kolejnym poście – zestawienie  obciążeń na konkretnych przykładach.

Omówienie przygotowane przez Zespół Kancelarii opisuje obciążenia fiskalne (podatkiem dochodowym i „solidarnościowym”, składką zdrowotną, składkami ZUS) przy rozmaitych sposobach opodatkowania (podatek liniowy, ryczałt) i formach działalności (jednoosobowa działalność gospodarcza, spółki). Zostało ono podzielone
na zwięzłe sekcje. Z uwagi na obszerność ustawy „Polski Ład”, nie uwzględniono licznych wariantów wyłączeń i obciążeń, które wymagają indywidualnej oceny sytuacji danego podatnika.

1. PODATEK DOCHODOWY – PIT i CIT

Jak wszyscy wiemy jest to obowiązkowe świadczenie pieniężne nałożone ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej - ustawa o PIT) oraz ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej – ustawa o CIT).

 

1. 1. PIT - PODATEK LINIOWY

„Polski Ład” nie wprowadził zmian w zakresie wysokości podatku liniowego. W dalszym ciągu, zgodnie z art. 30c. ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o PIT wynosi 19% od podstawy opodatkowania, którą jest dochód (przychód pomniejszony o koszty).

 

1. 2. PIT - RYCZAŁT

Ryczałt jest formą opodatkowania, która może być korzystna dla przedsiębiorców, prowadzących działalność gospodarczą o niskich lub bardzo niskich kosztach uzyskania przychodów. Podstawą naliczania podatku jest przychód – bez możliwości pomniejszenia go o koszty. Stawki ryczałtu wynoszą od 2 do 17% i są uzależnione od rodzaju prowadzonej działalności.

Opodatkowanie w formie ryczałtu nie jest w każdym przypadku możliwe. Generalnie od niektórych rodzajów działalności nie ma możliwości odprowadzenia podatku w zryczałtowanej wysokości. Podobnie nie możliwości skorzystania z tej formy opodatkowania w przypadku uzyskania w poprzednim roku podatkowym przychodów powyżej 2 mln EUR.

Utrata prawa do opodatkowania w tej formie powstaje z początkiem nowego roku podatkowego po roku, w którym limit ten został przekroczony. Stanowisko to znalazło potwierdzenie w interpretacji podatkowej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy dat. 15.11.2011 r. nr ITPB1/415-913/11/HD, w której stwierdzono, iż „wnioskodawca, którego roczne przychody z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskane w 2011 r. przekroczą kwotę [limitu], utraci prawo do opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych dopiero od następnego roku podatkowego. Zatem w 2011 r. Wnioskodawca zachowuje prawo do tej formy opodatkowania przez cały rok podatkowy, bez względu na wysokość przychodów.”.

 

1. 3. CIT - SPÓŁKA KOMANDYTOWA

Od niedawna spółka komandytowa jest podatnikiem CIT. Spółka obowiązana jest do zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych, a wspólnicy, po wypłaceniu im zysku– podatku dochodowego od osób fizycznych.

Podstawą podatku CIT jest dochód spółki (przychód pomniejszony o koszty), a stawka podatku wynosi 9 % bądź 19%. Z niższej stawki mogą skorzystać spółki, osiągające przychody nieprzekraczające 2 mln EUR oraz niepodlegające wyłączeniu na podstawie art. 19 ust. 1a ustawy o CIT) – m.in. ze względu na dokonanie przekształceń formy prowadzenia działalności.

W momencie wypłaty zysku, wspólnicy zobowiązani są do uiszczenia podatku w stałej wysokości 19% (art. 30a ust. 1 pkt. 4) ustawy o PIT). Jednak w ustawie przewidziano możliwości obniżenia podatku, płaconego przez wspólników. Komplementariusz, zgodnie z art. 30a ust. 6a ustawy o PIT, może pomniejszyć swój podatek o kwotę odpowiadającą iloczynowi jego % udziału w zysku tej spółki i podatku CIT (należnego od dochodu tej spółki).

Komandytariusz natomiast może skorzystać z częściowego zwolnienia i zapłacić podatek od połowy dochodu z zysku (maksymalna kwota zwolnienia wynosi 60.000,- PLN). Możliwość ta została przewidziana w art. 21 ust. 1 pkt. 51a ustawy o PIT.

Podobna możliwość została przewidziana w przypadku komplementariusza
i komandytariusza, będących osobami prawnymi (art. 22 ust. 1a i 4e ustawy o CIT).

 

1. 4. CIT - SPÓŁKA KOMANDYTOWO – AKCYJNA

Aktualne pozostają rozważania w zakresie podatku CIT oraz opodatkowania komplementariusza, opisane w sekcji dot. spółki komandytowej. Natomiast akcjonariusz nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego dla komandytariusza i opłaca – w momencie wypłaty zysku – podatek w stawce 19% od całości zysku. W przypadku akcjonariuszy, będących osobami prawnymi, istnieje możliwość zwolnień podatkowych, przewidziana w art. 22 ust. 4 i n. ustawy o CIT).

 

1. 5. CIT - SPÓŁKA Z O.O.

Spółka z o.o. podlega opodatkowaniu podatkiem CIT (9 lub 19% - na zasadach opisanych w sekcji dot. spółki komandytowej), zaś jej wspólnicy – PIT (19%) albo CIT (19%, z możliwością zwolnienia – adekwatnie do akcjonariuszy w spółce komandytowo – akcyjnej).

 

2. SKŁADKA ZDROWOTNA

Bez wątpienia „Polski Ład” wprowadził radykalne zmiany w zakresie składki zdrowotnej. Najczęściej omawianą i budzącą największe zainteresowanie społeczeństwa kwestią jest brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku. Poniżej syntetycznie przedstawiono najistotniejsze zmiany w zakresie wysokości i sposobu naliczania składki zdrowotnej.

 

1. 1. SKŁADKA ZDROWOTNA - PODATEK LINIOWY

Składka zdrowotna liczona jest od dochodu – jej wymiar wynosi 4,9%. Nie ma możliwości odliczenia jej od podatku.

 

 

1. 2. SKŁADKA ZDROWOTNA -  RYCZAŁT

Wymiar składki zdrowotnej jest uzależniony od uzyskiwanych przez przedsiębiorcę przychodów oraz od wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na IV kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w IV kwartale 2021 r. wyniosło 6.221,04 PLN.

 

roczne przychody przedsiębiorców	x	% przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw na IV kw.	=	miesięcznie	rocznie
< 60.000,- PLN		60		336,- PLN	4.032,- PLN
od 60.000 PLN,- do 300.000,- PLN		100		560,- PLN	6.720,- PLN
> 300.000,- PLN		180		1.008,- PLN	12.096,- PLN

 

1. 3. SKŁADKA ZDROWOTNA – WSPÓLNICY SPÓŁKI KOMANDYTOWEJ

Wspólnicy spółki komandytowej  opłacają składki zdrowotne w wysokości 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedzającego rok podatkowy. Jest to kwota w wysokości 560,- PLN/miesięcznie, tj. 6.720,- PLN/rocznie.

 

1. 4. SKŁADKA ZDROWOTNA – WSPÓLNICY SPÓŁKI KOMANDYTOWO – AKCYJNEJ

Wspólnicy spółki komandytowo-akcyjnej nie mają obowiązku opłacania składki zdrowotnej.

 

1. 5. SKŁADKA ZDROWOTNA – WSPÓLNICY SPÓŁKI Z O.O.

Co do zasady, wspólnicy spółki z o.o. nie opłacają składki zdrowotnej. Wyjątkiem jest jednoosobowa spółka z o.o., w której jedyny wspólnik jest traktowany jak osoba prowadząca działalność gospodarczą. Opłaca on składkę zdrowotną w wysokości 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na IV kwartał roku poprzedzającego rok podatkowy. Jest to kwota w wysokości 560,- PLN/miesięcznie, tj. 6.720,- PLN/rocznie.

 

3. SKŁADKI ZUS – WYMIAR I OBOWIĄZEK OSKŁADKOWANIA

Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w 2022 r. dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą jest zadeklarowana kwota, nie niższa niż 3.553,20 PLN (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego). Składki na ubezpieczenia zdrowotne (emerytalne, rentowe, wypadkowe) wynoszą 1.124,23 PLN/miesięcznie, a z ubezpieczeniem chorobowym – 1.211,28 PLN/miesięcznie.  

 

Obowiązku opłacania składek ZUS nie mają wspólnicy spółek komandytowo-akcyjnych oraz spółek z.o.o. (z wyjątkiem jednoosobowej spółki z o.o.).

 

4. DANINA SOLIDARNOŚCIOWA

Parapodatek o stałej, liniowej wysokości 4% od dochodów ponad 1 mln PLN nadwyżki, przewidziany w ustawie o PIT. Kwoty do tego progu (poniżej 1 mln PLN) są od tego podatku zwolnione.

 

Opracowanie:
Jarosław T. Dawid
Ewa Skórkowska
Joanna Chrząstek