Polski Ład 2.0.

Z dniem pierwszego lipca weszła w życie nowelizacja „Polskiego Ładu” zwana również „Nowym -Nowym Ładem”, bądź  „Polskim Ładem 2.0.” Część przepisów ma obowiązywać z mocą wsteczną – tj. od dnia 1 stycznia 2022 r., część od lipca, a część dopiero od przyszłego roku.

Czym tym razem zaskoczył nas ustawodawca?
Poniżej pokrótce omówię najważniejsze zmiany.

1. Zmniejszenie pierwszego progu podatkowego z 17 na 12% (skala podatkowa).

To dobra wiadomość dla osób, rozliczających się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), zwłaszcza uzyskujących roczne dochody w wysokości nieprzekraczającej II progu podatkowego (tj.  120 tys. zł rocznych dochodów ponad tzw. „kwotę wolną”, wynoszącą 30 tys. zł rocznie).

Wysokość kwoty wolnej od podatku nie ulegnie zmianie, natomiast – z uwagi na obniżenie opodatkowania z 17 na 12% w pierwszym progu podatkowym – zmniejszy się tzw. kwota zmniejszająca podatek.

Zmiany te ilustruje poniższa tabela:

	Polski Ład 1. (sprzed nowelizacji)	Polski Ład 2. (po nowelizacji)
kwota wolna od podatku	30.000 zł
% podatku od dochodów do 120 tys. zł	17%	12%
% podatku od nadwyżki ponad 120 tys. zł	32%
kwota zmniejszająca podatek	5.100 zł	3.600 zł

A zatem – przynajmniej w teorii – osoby zarabiające do 120 tys. zł rocznie (szczególnie te, których zarobki oscylują w górnych granicach I progu podatkowego), powinny na tej zmianie sporo zarobić. Jednakże, z uwagi na kolejną zmianę – a mianowicie likwidację tzw. „ulgi dla klasy średniej”, podwyższenie zarobków nie jest aż tak zauważalne.

2. Likwidacja ulgi dla klasy średniej.

Z ulgi tej mogli skorzystać pracownicy i przedsiębiorcy, opodatkowani na zasadach ogólny (skalą podatkową) i uzyskujący dochody w przedziale od 68.412 zł do
133.692 zł rocznie (tj. 5.701 zł – 11.141 zł miesięcznie).

Ulga okazała się problematyczna. W przypadku przekroczenia bądź nieosiągnięcia przez osoby z niej korzystające odpowiednich dochodów w rozliczeniu rocznym, choćby z uwagi na utratę pracy bądź awans, osoba traciła prawo do ulgi i zachodziła konieczność dopłacenia podatku po rozliczeniu PIT.

Z uwagi na to, większość osób podjęła decyzję o złożeniu wniosku o jej niestosowanie.

Ustawodawca podjął jednak działania, aby osoby, którym przysługiwała ulga dla klasy średniej, nie stracił na zmianach – mianowicie, wyliczenie tzw. hipotetycznego podatku, według zasad Polskiego Ładu 1.0. i rozliczenie według korzystniejszych zasad (a zatem przysługiwać będzie zwrot podatku).

3.Likwidacja mechanizmu odraczania („rolowania”) zaliczek.

Z uwagi na to, że Polski Ład 1.0. nie funkcjonował tak, jak było to zakładane, wprowadzono – najpierw w drodze rozporządzenia, a następnie w drodze nowelizacji ustawy – tzw. mechanizm „rolowania zaliczek”. Skutkowało to koniecznością wyliczania przez pracodawców i zleceniodawców wysokości zaliczki na podatek według zasad zarówno z 2021 r., jak i 2022 r. Oznaczało to, z jednej strony, że pracownicy uzyskiwali wyższe wynagrodzenia – ale istniała również spora szansa, że po rozliczeniu rocznym PIT będą oni musieli dopłacić podatek.

Nowelizacja likwiduje ten mechanizm.

4. Powrót możliwości wspólnego rozliczania się z dzieckiem przez samotnych rodziców.  

Przypomnijmy, iż możliwość ta została wyłączona na mocy Polskiego Ładu 1.0. W zamian za to, styczniowa nowelizacja przewidywała możliwość odliczenia przez rodzica samotnie wychowującego dziecko stałej kwoty w wysokości 1.500 zł od podatku. Zmiana ta była bardzo negatywnie oceniana. Szczególnie tracili na niej rodzice samotnie wychowujący dzieci, którzy uzyskiwali wysokie dochody.

Lipcowa nowelizacja przywraca możliwość wspólnego rozliczania się z dzieckiem. 

5. Możliwość częściowego odliczenia składki zdrowotnej (ryczałt, podatek liniowy, karta podatkowa).

Najgłośniejsza i najszerzej komentowana zmiana, wprowadzona w drodze Polskiego Ładu 1.0. z całą pewnością dotyczyła wprowadzenia regulacji, nie pozwalających na odliczenie składki zdrowotnej od podatku.

Lipcowa nowelizacja ustawy nieco tę kwestię zmienia – jednakże, dalej są to przepisy niekorzystne w stosunku do roku 2021. Przede wszystkim warto wskazać, iż odliczenia dokonać można nie od podatku, lecz od dochodu/przychodu i to jedynie w przypadku opodatkowania podatkiem liniowym, ryczałtem bądź kartą podatkową.  Z odliczenia nie mogą skorzystać osoby rozliczające się według zasad ogólnych (skali podatkowej).

I tak:

• przedsiębiorcy opodatkowani podatkiem liniowym mają możliwość odliczenia od dochodu części zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, ale jedynie do  maksymalnej kwoty 8.700 zł rocznie (kwota ma podlegać corocznej waloryzacji),
• przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem uzyskają możliwość odliczenia 50% zapłaconych składek zdrowotnych od przychodów,
• przedsiębiorcy rozliczający się w formie karty podatkowej będą mogli obniżyć podatek o 19% zapłaconych składek zdrowotnych.

6. Możliwość zmiany formy opodatkowania na skalę podatkową. 

Nowelizacja przewiduje możliwość zmiany formy opodatkowania, ale jedynie z podatku liniowego na skalę podatkową oraz z ryczałtu na skalę podatkową. Mechanizm ten działa tylko w jedną stronę.

Osoby opodatkowane podatkiem liniowym zmiany tej mogą dokonać poprzez złożenie rocznej deklaracji PIT-36 (dla osób rozliczających się na zasadach ogólnych), do 2 maja 2023 r. (z uwagi na to, że 30 kwietnia przypada w 2023 r. na niedzielę, a 1 maja jest dniem ustawowo wolnym od pracy).

Osoby opodatkowane ryczałtem mogą dokonać zmiany na dwa sposoby:

• ze skutkiem na cały rok 2022 – poprzez złożenie rocznej deklaracji PIT-36,
• ze skutkiem od lipca – tj. za okres od stycznia do czerwca rozliczając się w formie ryczałtu, zaś od lipca do grudnia – według zasad ogólnych. W tym celu należy  do dnia 22 sierpnia 2022 r. złożyć oświadczenie o rezygnacji z ryczałtu, a następnie złożyć dwie roczne deklaracje - PIT-28 za styczeń-czerwiec i PIT-36 za okres lipiec-grudzień.

Na zakończenie (dla zainteresowanych wyliczeniami obciążeń fiskalnych, wprowadzonych w drodze nowelizacji) uprzejmie informujemy, iż na stronach internetowych pojawiły się już darmowe kalkulatory, mające pomóc podatnikom w odnalezieniu się w nowych realiach.

Kalkulator taki dostępny jest m.in. pod linkiem: https://www.e-pity.pl/polski-lad/kalkulator-forma-opodatkowania-firmy/

J.Ch.