Nadchodzą ważne zmiany w prawie spadkowym

W dniu 28.07.br. Sejm przyjął ustawę o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, która przewiduje istotne zmiany w zakresie prawa spadkowego. Najważniejsze z nich to:

• ułatwienia dotyczące odrzucenia spadku przez małoletnie dzieci,
• zawężony krąg spadkobierców w grupie trzeciej,
• dodatkowe podstawy wyłączenia od dziedziczenia.

Zgodnie z nowymi przepisami, rodzice nie będą już musieli ubiegać się o zezwolenie sądu na odrzucenie spadku w imieniu małoletnich dzieci, jeżeli powołanie dziecka do dziedziczenia wynika z uprzedniego odrzucenia spadku przez rodzica, chyba, że pomiędzy rodzicami nie będzie w tej kwestii zgody.

Zezwolenie sądu na odrzucenie spadku będzie nadal wymagane w przypadku powołania dziecka do dziedziczenia obok rodzica.

Zmianie ulegnie też krąg podmiotów uprawnionych do dziedziczenia w tzw. trzeciej grupie spadkowej. Dotyczy to sytuacji, gdy zmarły w chwili śmierci nie posiadał najbliższej rodziny (zstępnych, czyli potomków, małżonka, rodziców, rodzeństwa, czy zstępnych rodzeństwa) i spadek przypada jego dziadkom. Jeżeli którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych. Jeżeli natomiast którekolwiek z tych dzieci nie dożyło otwarcia spadku, to należny mu udział spadkowy, przypada jego dzieciom w częściach równych. Jeżeli i tych osób brak, to przeznaczony dla nich udział przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.  

Grupę zawężono więc do dziadków, rodzeństwa rodziców spadkodawcy i ich potomków, co wyklucza od dziedziczenia dalszych zstępnych dziadków (cioteczne i stryjeczne wnuki oraz dalsze pokolenia).

Celem zmiany jest przyspieszenie postępowań sądowych, poprzez ograniczenie konieczności poszukiwania dalekich krewnych.

Nadto, ustawa wprost przewiduje dodatkową przesłankę niegodności dziedziczenia. Otóż, odsunięty od dziedziczenia będzie mógł zostać ten, kto za życia spadkodawcy, uporczywie uchylał się od wykonania wobec niego obowiązku alimentacyjnego określonego orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem lub inną umową, a także wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w tym wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Nowela zostanie przedłożona do podpisu Prezydenta.

Zmiany mają wejść w życie w terminie 3-ech miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy.

M.J.