Europejskie regulacje dotyczące reformy systemu energii

Komisja Europejska zaproponowała, aby państwa członkowskie Unii Europejskiej dążyły do ograniczenie zużycia energii elektrycznej. Zmiany miałyby być nie tylko odpowiedzią na samo dobro środowiska, ale również na wzrost cen tego surowca i nadmierny zysk ich producentów.

Jednym z założeń jest wprowadzenie obowiązku zmniejszenia zużycia energii elektrycznej o co najmniej 5% w wybranych przez państwa członkowskie godzinach szczytowych – tj. czasie, w którym pobór energii elektrycznej jest najwyższy, a tym samym przynoszący największy zysk firmom energetycznym. Założeniem jest również ograniczenie zapotrzebowania na prąd o co najmniej 10% do końca marca 2023 r. Środki, które państwa członkowskie miałyby w tym celu zastosować pozostawiono „zainteresowanym” państwom.

Następną propozycją jest czasowe ograniczenie osiąganych zysków przez  tzw. inframarginalnych producentów energii elektrycznej (np. z energii jądrowej, węgla brunatnego), których zysk jest niewspółmiernie wysoki do kosztów wytwarzania tego surowca. Nadwyżka zysków miałaby być pobierana przez państwa członkowskie i kierowana do odbiorców energii w celu obniżenia rachunków. Beneficjentami mieliby być nie tyko odbiorcy prywatni (konsumenci), którzy znajdują się w trudnej sytuacji materialnej, ale także przedsiębiorcy, którzy najbardziej odczuli wzrost cen energii.

Trzecim planem jest dobrze znana w Polsce opłata (danina) solidarnościowa, tylko polegająca na tymczasowym pobieraniu nadwyżki zysków przedsiębiorstw z sektorów ropy naftowej, gazu, węgla i rafinerii, które nie są objęte limitem dochodów firm inframarginalnych. Celem tej opłaty ma być utrzymywanie zainteresowania inwestycji na rzecz transformacji ekologicznej, a byłaby pobierana od zysków z 2022 r., które wzrosły o ponad 20% względem średnich zysków sprzed 3 lat. Podobnie jak w przypadku nadwyżki zysków producentów inframarginalnych, dochody te byłby pobierane przez państwa członkowskie i przeznaczane na rzecz odbiorców prądu, głównie do znajdujących się w trudnej sytuacji, dotkniętych przedsiębiorstw czy sektorów energochłonnych.

Jeszcze jedną zmianą byłoby rozszerzenie opcji łagodzących skutki wzrostu cen energii elektrycznej dla konsumentów. Precedensowo dopuściłoby się ceny prądu regulowane poniżej kosztów, a także rozszerzyłoby się stosowanie cen regulowanych, aby objąć nimi zarówno małe, jak i średnie przedsiębiorstwa.

Proponowane zmiany mają swój słuszny cel. Dobro środowiska, wsparcie potrzebujących, czy też „zachęcenie” producentów energii elektrycznej do przejścia na ekologiczną wersję wytwarzania tego surowca.

AJ