Dowód osobisty - zmiany

Wygląd dowodów osobistych w ciągu ostatnich 20 lat przeszedł znaczne zmiany – od tzw. „zdjęcia z uchem”, przez fotografię biometryczną, aż po usunięcie danych o adresie zameldowania. Podobnie jest z podpisem, którego nie ma od 2015 r. Trwają jednak prace legislacyjne nad kolejną nowelizacją ustawy o dowodach osobistych, która wprowadzić ma do dokumentu tożsamości zapis odcisków palców oraz graficzny wzór podpisu.

Projektowane zmiany mają przede wszystkim na celu dostosowanie przepisów ustawy z dnia 6.08.10 r. o dowodach osobistych (Dz. U. z 2020 r. poz. 332) do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1157 z dnia 20.06.19 r. w sprawie poprawy zabezpieczeń dowodów osobistych obywateli Unii i dokumentów pobytowych wydawanych obywatelom Unii i członkom ich rodzin korzystającym z prawa do swobodnego przemieszczania się.

W związku z wprowadzeniem w przyszłości do dowodu osobistego dodatkowych danych biometrycznych, wniosku o wydanie nowego dowodu nie będzie można składać za pośrednictwem platformy ePUAP. Tym niemniej, powrót podpisu i dodanie zakodowanych danych o liniach papilarnych znajduje szerokie grono entuzjastów. Stowarzyszenie Notariuszy RP w toku konsultacji społecznych argumentowało, że ze względu na to, iż fotografia w dowodzie jest często nieaktualna oraz czarno-biała, nie da się jednoznacznie zidentyfikować posługującej się nim osoby. Dlatego przywrócenie podpisu spotykało się z ich aprobatą – dzięki nowelizacji notariusz ponownie będzie mieć możliwość porównania podpisu na dowodzie z podpisem składanym na akcie notarialnym. Nowelizacja znajduje również poparcie wśród kryminalistyków. Wskazują oni, że podpis w dowodzie nie stanowi tylko elementu podnoszącego poziom zabezpieczenia, ale jednocześnie jest prostym w użyciu narzędziem weryfikacji autentyczności dokumentu. Podpis jest bowiem istotnym materiałem porównawczym, a w przypadkach niezgodności podpisów, umożliwia łatwe oraz szybkie sprawdzenie posługiwania się cudzym lub podrobionym dowodem tożsamości.

Specjaliści wskazują jednak, że potencjał podpisu pozostał niewykorzystany. Dla pełnej ochrony konieczne bowiem byłoby uwzględnienie tzw. podpisu biometrycznego, umieszczonego nie tylko w warstwie graficznej dowodu, ale i w warstwie elektronicznej, informującej o czasie tworzenia podpisu, jego poszczególnych elementach, kącie nachylenia oraz nacisku.

Z drugiej jednak strony, część osób wskazuje, że przez chorobę czy uraz może dojść do degeneracji podpisu, co – zważywszy, że ma on pełnić rolę wzorca – zamiast ułatwić, może skutecznie utrudnić posługiwanie się dowodem osobistym. W toku prac legislacyjnych, kwestią dalej otwartą pozostaje  okres ważności dokumentu osobistego. Z jednej strony wymagane jest zapewnienie aktualności danych, a z drugiej – wyższe koszty związane z częstszą wymianą dowodów. Standardem jest obecnie 10-letni okres ważności dokumentów, choć niektóre państwa członkowskie UE stosują krótsze okresy.

H.Sz.