Zakaz poruszania się w noc sylwestrową

W Biuletynie Informacji Publicznej Rady Ministrów ukazał się projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. Projekt w pkt 9 przewiduje wprowadzenie ograniczenia w przemieszczaniu się w dniach: 31 grudnia 2020 r. i 1 stycznia 2021 r.

Wobec planu rządu dotyczącego wprowadzenia „godziny policyjnej” wymaga jednoznacznego podkreślenia, że w aktualnym stanie prawnym nie da się wprowadzić tego rodzaju powszechnej restrykcji, ograniczającej możliwość wychodzenia z domu.

Ogólnospołeczna kwarantanna, sprowadzająca się m.in. do zakazu wychodzenia z domu przez wszystkich obywateli nie ma podstawy prawnej w aktualnie obowiązującej ustawie. Rządzący nie mają więc kompetencji, by nałożyć go na obywateli w drodze rozporządzenia. Zakaz wychodzenia z domu przewidziany na noc sylwestrową nie jest „czasowym ograniczeniem określonego sposobu przemieszczania się” ani „nakazem określonego sposobu przemieszczania się” (o których mowa w art. 46 ust. 4 pkt 1 oraz art. 46b pkt 12 ustawy o chorobach zakaźnych). Zakaz przemieszczania się to nie jest „sposób” przemieszczania się, a tym bardziej nie jest to „określony” sposób przemieszczania się, skoro w ogóle nie wolno się przemieszczać w przestrzeni publicznej. Ustawa o chorobach zakaźnych nie pozwala też w ogóle „zakazać” przemieszczać się, lecz jedynie „ograniczać” sposoby realizowania tego prawa.

Ponadto wskazać należy, że zapowiadane wprowadzenie zakazu przemieszczania się będzie niezgodne z Konstytucją, zatem nie będzie obowiązywać. Konstytucja w art. 52 ust. 1 wskazuje, że „każdemu zapewnia się wolność poruszania po terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”. W ust. 3 tego artykułu zastrzeżono, że wolność ta może podlegać ograniczeniom określonym w ustawie. Z kolei w art. 31 ust. 3 podkreślono, że ograniczenia w zakresie korzystania z wolności konstytucyjnych nie mogą naruszać „istoty tych wolności”. Z kolei art. 233 Konstytucji wskazuje, gdzie pozwolono, aby ustawa określająca zakres ograniczeń wolności i praw człowieka i obywatela w stanie klęski żywiołowej dotyczyła także określonej w art. 52 ust. 1 wolności poruszania się.

Powyższe oznacza, że planowana godzina policyjna będzie zarówno niezgodna z ustawą zasadniczą jak i wielokrotnie nowelizowaną w ostatnim czasie ustawą o chorobach zakaźnych.

H.Sz.