Niższe podatki - wyrok NSA
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 lipca 2023 r. (III FSK 250/23) otwiera drogę do niższej stawki podatku dla części przedsiębiorców posiadających nieruchomości o charakterze mieszkalnym.
Zmiana dotychczasowej linii orzeczniczej NSA miała swoje źródło w Wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 24 lutego 2021 r. (SK 39/19), w którym TK stwierdził, że art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych rozumiany w ten sposób, że o związaniu gruntu, budynku lub budowli z prowadzeniem działalności gospodarczej decyduje wyłącznie posiadanie gruntu, budynku lub budowli przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą, jest niezgodny z art. 64 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Do czasu rozstrzygnięcia TK w orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalony był pogląd, że już sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę lub inny podmiot prowadzący działalność gospodarczą np. lokali w budynku mieszkalnym – jest wystarczający do przyjęcia, że są one związane z jego działalnością gospodarczą.
W konsekwencji orzeczenia TK, zadanie praktycznego zdefiniowania pojęcia "związku" nieruchomości z prowadzeniem działalności gospodarczej spoczęło na sądach administracyjnych.
W przywołanym na wstępie wyroku, NSA stwierdził m.in., że zastosowanie do budynków mieszkalnych lub ich części najwyższej stawki opodatkowania będzie możliwe dopiero po stwierdzeniu, że są one zajęte na cele działalności gospodarczej tj. w sposób faktyczny są w nich prowadzone czynności składające się na działalność gospodarczą przedsiębiorcy.
To kryterium nie będzie zatem spełnione w przypadku, gdy przedsiębiorca odpłatnie wynajmie tę nieruchomość osobom trzecim (lub zajmuje ją sam) w celu długotrwałego zaspokajania przez nich podstawowych potrzeb mieszkaniowych – i to nawet wtedy, gdy najem komercyjny nieruchomości mieszkalnych mieści się w ramach prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej.
NSA zaznaczył jednak, że popularny zwłaszcza w miejscowościach turystycznych, cykliczny, krótkoterminowy odpłatny najem lokali mieszkalnych zbliżony w istocie do działalności hotelarskiej (np. na dobę lub kilka dni) nie ma charakteru zaspokajania podstawowych potrzeb mieszkaniowych – i jako taki stanowi zajęcie tych nieruchomości na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, co wiąże się z koniecznością zapłaty wyższej stawki podatku.
M.W.